Uluslararası Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi (SOLAS), Birleşmiş Milletler’in denizcilik kolu olan Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) uluslararası deniz güvenliği antlaşmasıdır. Okyanusta giden ticari gemilerin denizde can güvenliğini düzenler. Regülasyon kelimesi; ayarlama, düzenleme anlamına gelmektedir. SOLAS’ta yapılan değişikliklerin güncel listesi IMO tarafından tutulur. En son değişiklikler Mayıs 2011’de yapılmıştır.  IMO Deniz Güvenliği Komitesi tarafından uygulanan bu düzenleme, yüklü konteynerlerin tam ağırlığının bir okyanus gemisinde kullanılmadan önce elde edilmesini gerektirmektedir.

SOLAS Sözleşmesinin temel amacı, gemilerin inşası, ekipmanı ve işletimi için güvenliklerine uygun olan gerekli standartları belirlemektir. Bayrak Devletleri, bayrağı altındaki gemilerin gerekliliklere uymasını sağlamaktan ve onları kontrol etmekten sorumludur. Kontrol hükümleri, akit devletlerin, geminin ve teçhizatının konvansiyonun gerekliliklerine büyük ölçüde uymadığına inanmak için açık zeminler varsa, diğer akit devletlerin gemilerini denetlemesine izin verir – bu prosedür liman devleti kontrolü olarak bilinir.

Genel Hükümler

Çeşitli gemi tiplerinin araştırılması ve geminin konvansiyonun gerekliliklerini karşıladığını belirten belgelerin düzenlenmesi ile ilgili bilgileri içerir. Bu bölüm aynı zamanda diğer akit devletlerin limanlarındaki gemilerin kontrolüne ilişkin hükümleri de içermektedir.

İnşaat, Altbölüm ve Stabilite, Makine ve Elektrik Tesisatları

Geminin gövdesine zarar gelmesi durumunda gemi ayakta ve sabit kalacağı şekilde durmalıdır. Su geçirmezlik bütünlüğü ve sintine pompalama düzenlemeleri ile yolcu ve yük gemileri için gereklilikler belirlenmiştir. İki komşu bölme arasındaki izin verilen maksimum mesafe ile ölçülen alt bölüm derecesi, geminin uzunluğuna ve devreye alındığı servise göre değişir. En yüksek alt bölüm yolcu gemileri için geçerlidir.

Yangından Korunma, Yangını Algılama ve Söndürme

Tüm gemiler için gereken yangın güvenliği hükümleri ve yolcu gemileri, kargo gemileri ve tankerler için özel önlemler içerir. Bu özel önlemler yük gemilerinde taşınan malın türüne, kimyasına, yanıcılığına göre değişiklik gösterir.

Can Kurtaran Cihazlar ve Düzenlemeler

Bu bölümde can kurtaran tekneler, kurtarma botları ve geminin türüne göre can yelekleri dahil can kurtaran alet ve düzenlemeler yer almaktadır. Uluslararası Hayat Kurtaran Cihaz (LSA) Kodu, LSA’lar için spesifik teknik gereklilikler sağlar ve tüm hayat kurtaran cihazların ve düzenlemelerin LSA Kodunun ilgili gerekliliklerine uygun olacağını belirten 34. Yönetmelik uyarınca zorunludur.

Radyo Haberleşme

Bu Bölüm, Küresel Deniz Tehlike ve Güvenlik Sistemini (GMDSS) içermektedir. Tüm yolcu gemileri ve 300 gros tonajlı ve uluslararası seferler üzerindeki tüm kargo gemileri, radyo işaretlerini (EPIRB’ler) ve arama ve kurtarma ulaşımlarını (SART) gösteren uydu acil durum konumu da dahil olmak üzere bir kazadan sonra kurtarma şansını artırmak için tasarlanmış ekipman taşımak zorundadır. Anlayacağınız üzere radyo haberleşme aynı zamanda güvenlik için de büyük önem taşır.

Seyir Emniyeti Bölüm V

Bu bölüm Akit Hükümetler tarafından sağlanması gereken belirli emniyet hizmetlerini tanımlamakta ve genel olarak tüm seferlerdeki tüm gemiler için geçerli olan operasyonel nitelikteki hükümleri ortaya koymaktadır. Bu, bir bütün olarak Konvansiyonun aksine olup, sadece uluslararası seyahatlerde bulunan belirli gemi sınıfları için geçerlidir.

1 Ocak 2014 tarihi itibariyle SOLAS ve Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliğini Önleme Konvansiyonları ve 1988 Yük Hatları Protokolünün (Load Lines Protocol) yürürlüğe girdiği bildirilmektedir. Bundan sonra SOLAS’a göre, yeni yolcu gemilerine ya köprü üstünde ya da kıyıdaki tesislerde bulunan stabilite sistemlerini kullanma zorunluluğu getirilmiştir. SOLAS değişiklikleri ayrıca serbest düşüşlü can filikalarının operasyonel olarak teste tabii tutulmalarını zorunlu kılmıştır.  Her yolcu gemisi IMO tarafından kabul edilen minimum güvenli istihdam prensiplerini göz önünde bulundurarak şeffaf bir prosedür uygulayarak gerekli olan minimum güvenli mürettebat sağlama dokümanı çıkarmakla yükümlü kılınmıştır. Ayrıca, Dökme Yük Gemileri ve Tankler  Sörveyleri esnasında kullanılan Uluslararası Geliştirilmiş Denetleme Programı Kodu mecburi hale gelmiştir. SOLAS’ın şu anki versiyonu, 25 Mayıs 1980’de yürürlüğe giren SOLAS 1974 olarak bilinen 1974 sürümüdür.  Kasım 2018 itibarıyla, SOLAS 1974’te 164 sözleşme devleti içeriyor. Özetlemek gerekirse SOLAS, birbirini takip eden biçimleriyle, ticari gemilerin güvenliği ile ilgili tüm uluslararası anlaşmaların en önemlisi olarak kabul edilmektedir.